Τα 100 χρόνια (1914-2014) ζωής της ΕΣΗΕΑ.....Η έκθεση αφιέρωμα.....και η κυκλοφορία από τα ΕΛΤΑ (21 Ιανουαρίου) της πρώτης αναμνηστικής σειράς γραμματοσήμων για το 2015, προς τιμήν της.

Αγαπημένοι μου σύντροφοι, συμπληρώνοντας έναν αιώνα ζωής η Ε.Σ.Η.Ε.Α. διοργάνωσε – και θα διαρκέσει ως τις 29 Ιανουαρίου 2015-  την έκθεση «100 χρόνια ΕΣΗΕΑ 1914-2014» , που εγκαινιάστηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2014 την ίδια ημέρα που εκατό χρόνια πρωτύτερα υπογράφηκε η ιδρυτική διακήρυξη της Ένωσης από μια χούφτα δημοσιογράφους της εποχής κάτω από αντίξοες, για τον τόπο, συνθήκες με σκοπό την  προάσπιση της ελευθεροτυπίας και την κατοχύρωση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος. 

Παράλληλα, τα ΕΛΤΑ στις 21 Ιανουαρίου τιμώντας και συνεορτάζοντας αυτήν την αιωνόβια πορεία της ΕΣΗΕΑ, αλλά και κάποιων πρωτοπόρων δημοσιογράφων μελών της εξέδωσαν την πρώτη αναμνηστική σειρά γραμματοσήμων για το 25015 και αποτύπωσαν σε πέντε συλλεκτικά γραμματόσημα  οκτώ σπουδαίες φυσιογνωμίες του δημοσιογραφικού κόσμου:…..τον  πρωτεργάτη της ελληνικής δημοσιογραφίας, Ιωάννη-Ιάκωβο Μάγερ, τον «γενάρχη του Ελληνικού Τύπου» Βλάση Γαβριηλίδη, τον χρονογράφο, θεατρικό συγγραφέα και ευθυμογράφο Δημήτρη Ψαθά, τον χρονογράφο Παύλο Παλαιολόγο, τον επιφυλλιδογράφο, θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Μάριο Πλωρίτη, τον δημοσιογράφο και πρώην διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Αιμίλιο Χουρμούζιο, την πρώτη γυναίκα στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ Μαρία Ρεζάν και τέλος τον παλαίμαχο δημοσιογράφο της Εθνικής Αντίστασης, Νίκο Καραντηνό.

Από τα ωραιότερα εκθέματα της έκθεσης…..«ΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ» (Δροσίνης, Παλαμάς, Στρατήγης, Σουρής, Πολέμης, Προβελέγγιος)  πίνακας του  Γεώργιου  Ροϊλού  (Στεμνίτσα Γορτυνίας 1867 – Αθήνα 1928) ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους της «ομάδας του Μονάχου» με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ιστορικά θέματα και την προσωπογραφία.

Από την επίσκεψη του ΜΠΑΓΑΣΑ στην έκθεση στις 24 Ιανουαρίου 2015, λίγο πριν τις εκλογές.

Ένα ακόμα έκθεμα.....Ο Βλάσης Γαβριηλίδης, ο «πατέρας» της σύγχρονης Ελληνικής δημοσιογραφίας και ιδρυτής της εφημερίδας «Η ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ»  (Επιβάτες Προποντίδας 1848-Αθήνα 1920)

ΜΠΑΓΑΣΑΣ, Ακαδημίας 20 Μορφωτικό ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ, 24 Ιανουαρίου 2015

Στο γραμματόσημο των ΕΛΤΑ αξίας 0.20€ που κυκλοφόρησε σε 500.000 κομμάτια απεικονίζονται ο Ιωάννης-Ιάκωβος Μάγερ και ο Βλάσης Γαβριηλίδης.

Ο Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ γεννήθηκε στη Ζυρίχη στις 30 Δεκεμβρίου 1798…..ήταν  φιλέλληνας και συντάκτης της εφημερίδας «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ», της πρώτης έντυπης εφημερίδας του Αγώνα. (Στην πραγματικότητα αγαπημένοι μου σύντροφοι, η  πρώτη έντυπη εφημερίδα του Αγώνα ήταν η «ΣΑΛΠΙΓΞ ΕΛΛΗΝΙΚΗ» που εκδόθηκε στην Καλαμάτα με ψυχή τον Θεόκλητο Φαρμακίδη…..αλλά επειδή κυκλοφόρησαν μόνο τρία φύλλα της στις 1, 5 και 20 Αυγούστου 1821, τα «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» θεωρούνται η πρώτη πραγματική εφημερίδα αφού κυκλοφόρησε ανελλιπώς  από την πρωτοχρονιά  του 1824 μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου του 1826) Ο Μάγερ θεωρείται σήμερα ο θεμελιωτής της ιδέας της δημοσιογραφίας στην Ελλάδα, την άσκησε αγωνιζόμενος σαν στρατιώτης και  την υπηρέτησε στην τελειότερη και αρτιότερη έννοιά της. Σκοτώθηκε –μαζί με τη γυναίκα και τα δυο παιδιά του- στην Έξοδο του Μεσολογγίου στις 11 Απριλίου του 1826.

Ο Βλάσης Γαβριηλίδης, ο «πατέρας» της σύγχρονης Ελληνικής δημοσιογραφίας γεννήθηκε στους Επιβάτες της Προποντίδας το 1848…..Σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και στη Λειψία φιλολογία  και πολιτικές επιστήμες…..Το 1878 –κι ενώ είχε ήδη εκδώσει την εφημερίδα  «ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΙΣ»- έφυγε διωγμένος απ’ τους Τούρκους για την Αθήνα.....Εξέδωσε το περιοδικό «ΜΗ ΧΑΝΕΣΑΙ» (όπου μεταξύ άλλων  ο Παπαδιαμάντης δημοσίευσε σε συνέχειες το ιστορικό του μυθιστόρημά «Οι Έμποροι των Εθνών») που στις 1 Νοεμβρίου του 1883 μετέτρεψε στην καθημερινή εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ», μία εφημερίδα που έγραψε ιστορία στον Ελληνικό τύπο με τη μαχητική αρθρογραφία της και την πρωτοποριακή για την εποχή της εμφάνιση και ύλη.....Ο Γαβριηλίδης καθιέρωσε στην ελληνική δημοσιογραφία το ρεπορτάζ, την καμπάνια, τις δημοσιογραφικές αποστολές και τις συνεντεύξεις με πρόσωπα της επικαιρότητας. Παράλληλα, έφερε στην Ελλάδα τα τελευταίου τύπου εκτυπωτικά μηχανήματα, όπως το κυλινδρικό ταχυπιεστήριο, που ονομάσθηκε Μαμούθ, στο οποίο τυπώνονταν για πολλά χρόνια όχι μόνο η «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ», αλλά και άλλες εφημερίδες και έντυπα.....Φίλος και κουμπάρος του Παλαμά, ριζοσπάστης, μέτριος επιχειρηματίας με αρκετά οικονομικά προβλήματα, προσβλήθηκε από καρκίνο του ήπατος και πέθανε στις 12 Απριλίου του 1920 μέσα στα γραφεία της εφημερίδας του στην Πλατεία Κλαυθμώνος. 

Ένα ακόμα από τα εκθέματα της έκθεσης…..«ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ ΔΕΝΕΙ ΤΟ ΤΡΑΥΜΑ ΤΟΥ»  πίνακας του  Γεώργιου  Προκοπίου,   (Βουρνόβας Σμύρνης 1876-Ελληνοαλβανικό μέτωπο Δεκέμβριος 1940) ενός από τους σημαντικότερους πολεμικούς ζωγράφους της πατρίδας μας.

Από την επίσκεψη του ΜΠΑΓΑΣΑ στην έκθεση στις 24 Ιανουαρίου 2015. 

Η έκθεση αγαπημένοι μου σύντροφοι, περιλαμβάνει σημαντικές πτυχές της ιστορίας της Ελληνικής δημοσιογραφίας με έργα και τεκμήρια από τη συλλογή και το αρχείο της ΕΣΗΕΑ, τα περισσότερα από τα οποία παρουσιάζονται δημόσια για πρώτη φορά…..Θα δούμε λοιπόν πορτρέτα δημοσιογράφων με εξαιρετική προσφορά στα Ελληνικά γράμματα τα έργα των οποίων είδαν πρωτοπαρουσιάστηκαν στις εφημερίδες και στα περιοδικά, έργα τέχνης σύγχρονων καλλιτεχνών, αλλά και οπτικοακουστικό υλικό για το έργο του δημοσιογράφου, την ιστορία της είδησης αλλά και τους σημαντικότερους σταθμούς των εκατό χρόνων ζωής της ΕΣΗΕΑ. 

Οι επίσημοι Φ.ΠΗΚ της σειράς 

Μιας ΕΣΗΕΑ που ιδρύθηκε σαν ΕΣΑΕ (Ένωση Συντακτών Αθηναϊκών Εφημερίδων)  με αφορμή το θάνατο ενός άπορου δημοσιογράφου, -η κηδεία του οποίου έγινε με έρανο των συναδέλφων του- με πρώτο εκλεγμένο πρόεδρο τον λογοτέχνη και χρονογράφο Ιωάννη Κονδυλάκη. 

«Ο ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΣ» έργο του ζωγράφου Γιάννη Ψυχοπαίδη (Αθήνα 1945, απόφοιτος και καθηγητής της σχολής καλών τεχνών) κι ένα από τα εκθέματα της έκθεσης, δανεισμένο απ΄ την προσωπική συλλογή του.

Ο ΜΠΑΓΑΣΑΣ στην έκθεση της ΕΣΗΕΑ, Ιανουάριος 2014

Στο γραμματόσημο που τύπωσαν τα ΕΛΤΑ αξίας 0.01€ και κυκλοφόρησε σε 500.000 κομμάτια απεικονίζονται ο Παύλος Παλαιολόγος και ο Δημήτρης Ψαθάς.

Ο Παύλος Παλαιολόγος γεννήθηκε στο Κουζουντζουκί του Βοσπόρου το 1895 κι από πολύ νωρίς –μαθητής ακόμα- ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία…..Το 1915 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, σπούδασε Νομικά στο πανεπιστήμιο και δημοσιογραφία στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης…..Στη διάρκεια των σπουδών του συνεργάστηκε με εφημερίδες όπως η «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» του Βλάση Γαβριηλίδη και ο «ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ» του Ανδρέα Καβαφάκη, διευθύνοντας παράλληλα την εφημερίδα «ΠΑΤΡΙΣ» της Κωνσταντινούπολης, από κοινού με τον Ιορδάνη Κολλιτίδη και από το 1922 ως το 1924 συνεργάστηκε με την εφημερίδα «ΑΤΛΑΝΤΙΣ» της Νέας Υόρκης ως ανταποκριτής στο Βερολίνο και το Παρίσι.

Από το 1928 και ως το τέλος της ζωής του συνεργάστηκε με τον δημοσιογραφικό οργανισμό Λαμπράκη και διακρίθηκε στο χώρο του χρονογραφήματος –είναι ο πατριάρχης της Ελληνικής χρονογραφίας-  από τις σελίδες της εφημερίδας «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ»…..Ασχολήθηκε με την ταξιδιωτική λογοτεχνία και το θέατρο…..Τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη του Φοίνικα, τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος και με τον τίτλο του Άρχοντος μεγάλου ρήτορος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Πέθανε στην Αθήνα το 1984.

Σένα από τα λογοτεχνικά μου αφιερώματα για το Έπος του ’40 αναδημοσίευσα ένα από τα χρονογραφήματα του Παλαιολόγου «Το Σωφεράκι»…..Για περισσότερα εδώ. 

O δημοσιογράφος και θεατρικός συγγραφέας Δημήτρης Ψαθάς γεννήθηκε το 1907 στην Τραπεζούντα του Πόντου…..Μετά τη μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του κι  από το 1925 εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε διάφορες Αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά και χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους κορυφαίους του χρονογραφήματος.

Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1937, με τη συλλογή ευθυμογραφημάτων «Η Θέμις έχει κέφια»  και υπήρξε πολυγραφότατος πάντα στο σατιρικό ευθυμογράφημα, με κορυφαία τη «Μαντάμ Σουσού» το 1940…..Το 1940 επίσης εμφανίστηκε και στο θέατρο με την κωμωδία «Το στραβόξυλο», που ανέβηκε από το θίασο του Βασίλη Αργυρόπουλου και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Ακολούθησαν αξέχαστα έργα…..«Φον Δημητράκης», «Μικροί φαρισαίοι», «Ένας βλάκας και μισός», «Η Χαρτοπαίχτρα», «Ξύπνα Βασίλη», που όχι μόνο γνώρισαν τεράστια επιτυχία στη σκηνή αλλά τα περισσότερα μεταφέρθηκαν και στον κινηματογράφο με ανάλογη επιτυχία…..Ο Ψαθάς περιέγραψε με το δικό του μοναδικό τρόπο τη Κατοχή στα βιβλία «Χειμώνας του '41» (1945), «Αντίσταση» (1945) και «Χιούμορ μιας εποχής» (1946)…..Ταξίδεψε στη Γαλλία, στην Αγγλία, στην Αμερική, στη Τουρκία, στην Αίγυπτο και αποτύπωσε τις εντυπώσεις του στα βιβλία «Κάτω από τους Ουρανοξύστες» (1950), «Στη χώρα των μυλόρδων» (1951) και «Παρίσι, Σταμπούλ κι άλλα εύθυμα ταξίδια» (1951), που συνδυάζουν καταπληκτικά δημοσιογραφικά και ευθυμογραφικά στοιχεία με κοινωνικά και πολιτικά σχόλια…..Πέθανε στην Αθήνα στις 13 Νοεμβρίου του 1979.

Σένα από τα λογοτεχνικά μου αφιερώματα για το Έπος του ’40 –αυτό του 2014- αναδημοσίευσα ένα από τα  χρονογραφήματα του Ψαθά «ο Ντούτσε προς το Ναπολέοντα»…..Για περισσότερα εδώ